Κυριακή 14 Απριλίου 2013

Κυριακή 11 Μαρτίου 2012

Αφήστε ένα βιβλίο στο αθηναϊκό πέλαγος

Ένα μάθημα για τον έρωτα με αφορμή τη Μαρία Πολυδούρη. Το γεράκι του Πό και το αμερικάνικο Χαλογουήν. Η μέρα των νεκρών. Ο Μπουνουέλ, οι Los Olvidados και η μέρα των νεκρών. Οι καταραμένοι

Σάββατο 9 Οκτωβρίου 2010

Τρίτη 23 Φεβρουαρίου 2010

Πήγα και στο Σαν Φρανσίσκο κι όλο μερακλήδες βρίσκω

Ο στίχος ανήκει σ' ένα «αμερικάνικης παραγωγής» ρεμπέτικο των αρχών του 20ού αιώνα. Τον πρωτάκουσα από έναν Έλληνα εγκαταστημένο χρόνια στο Σαν Φρανσίσκο. Η αλήθεια είναι ότι όσοι επιλέγουν να παραμείνουν στον τόπο αυτό έχουν μια έφεση προς την καλή ζωή, συχνά με την καβαφική προδιάθεση του «αφέθηκα κι επήγα». Είναι μια πόλη μαγευτική μέσα στις αντιφάσεις της, κυρίως λόγω της πολυχρωμίας της και της πολυδιαφημιζόμενης ανοχής της. Στα μεγάλα της πλεονεκτήματα συγκαταλέγονται το επιβλητικό φυσικό τοπίο, ο ταραχώδης «Ειρηνικός Ωκεανός», η έντονη βλάστηση -διασχίζει κανείς δασώδη σημεία της πόλης με νωπή τη μυρωδιά της οξιάς- και το απροσδόκητο μεσογειακό κλίμα. Το Σαν Φρανσίσκο έχει σχεδόν το ίδιο γεωγραφικό πλάτος με την Αθήνα.

Για να φτάσει κανείς από την Ευρώπη χρειάζεται τουλάχιστο 12 ώρες ταξίδι. Πρέπει να διασχίσει μια μακρά προεδεμική έρημο, τα περίφημα Βραχώδη Όρη, που η θέα τους είναι γοητευτική ακόμα και από το αεροπλάνο.

Εντυπωσιακή εισαγωγή στην πόλη η εμβληματική πολυφωτογραφημένη κόκκινη γέφυρα της Golden Gate, συχνά περιβεβλημένη από μια ιδιαίτερη μυστηριακή ομίχλη. Η πόλη φέρει έντονα τα σημάδια της καταστροφής και της ανοικοδόμησης από το σεισμό του 1906 και τη μεγάλη φωτιά. Πολύ χαρακτηριστική η ιδιαίτερη αρχιτεκτονική με τα πολύχρωμα βικτοριανά σπίτια, «τις βαμμένες κυρίες», που έχουν πολλά νεοκλασικά στοιχεία. Είναι δίπατα με αυλές και λουλούδια σε διαρκή άνθιση και σε μεγάλη ποικιλία.

Η πόλη υπήρξε το ορμητήριο των χίπηδων, που επιβιώνουν ως πετυχημένοι επιχειρηματίες στην περίφημη συνοικία Height Ashbury πουλώντας ευφυολογικά ενθυμήματα της παλαιάς εποχής, ως εξαρτημένοι άστεγοι στις γωνίες, στα σκαλιά των περιποιημένων σπιτιών ή κάτω από τις γέφυρες, τυλιγμένοι με πολύχρωμες κουβέρτες, ή ως καλά ενταγμένοι σε όλα τα επίπεδα της αστικής ζωής, νοσταλγοί ενός επαναστατικού παρελθόντος.

Το Σαν Φρανσίσκο εξακολουθεί να είναι το λίκνο των ποιητών και των καλλιτεχνών γενικότερα, εικαστικών, κωμικών, μουσικών κ.ά. Η πόλη του Φερλινγκέτι και των μπίτνικ που τη μνήμη τους κρατά ζωντανή το βιβλιοπωλείο Citylights στη Βόρεια Ακτή της Πόλης. Οι πολυάριθμοι δρώντες ή επίδοξοι ποιητές διεκδικούν την παρουσία τους στην εναλλακτική εκδοτική σκηνή. Το αμερικάνικο σύστημα έχει καθιερώσει στα πανεπιστήμια τις έδρες «Δημιουργικού γραψίματος», που παράγουν ορδές πτυχιούχων συγγραφέων.

Ιδιαίτερα σημαντικό το ιστορικό Κέντρο της Ποίησης, το Poetry center του Πολιτειακού Πανεπιστημίου. Είναι μια φιλόξενη αίθουσα σπουδαστηρίου και διαλέξεων όπου κανείς μπορεί ελεύθερα να πάρει από τα ράφια όποιο ποιητικό βιβλίο επιθυμεί και να το διαβάσει στις αναπαυτικές πολυθρόνες.
Η ίδρυση του το 1954 οφείλεται στην συνεργασία της καθηγήτριας των Αγγλικών Ruth Witt Diamant, με τον ανατρεπτικό Dylan Thomas. Στο χώρο του απήγγειλαν μυθικές φιγούρες της μοντέρνας ποίησης, όπως ο W. H. Auden, Allen Ginsberg, Langston Hughes, Chen Shi-Hsiang, Marianne Moore, ο William Carlos Williams και άλλοι. Εδώ φυλάσσεται το μεγαλύτερο αρχείο αμερικανών ποιητών. Συνεχίζουν να παρελαύνουν ποιητές διαφόρων εθνικοτήτων μεξικανοί, καναδοί, περουβιανοί, κορεάτες, βρετανοί, έλληνες κ.ά. Οι απαγγελίες είναι συνήθως εμπλουτισμένες με μουσική ή άλλες μορφές τέχνης, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην παρουσίαση, ένα είδος παράστασης και στη συνομιλία με το φοιτητικό κοινό.


Παρακλαυσίθυρα


Τα παρακλαυσίθυρα είναι μια ειδική κατηγορία ερωτικών ποιημάτων στα οποία ο εραστής εκλιπαρεί το ενδιαφέρον της συνήθως άκαρδης αγαπημένης του στο κατώφλι του σπιτιού σου.
Ένα είδος αρχαίας καντάδας. Στο επίγραμμα του Καλλιμάχου όπου
πρωτοεμφανίζεται το Κωνώπιον ο εραστής δείχνει αρκετά ταλαιπωρημένος
και καθόλου ευγενικός.


Ούτως υπνώσαις, Κωνώπιον ως εμέ ποιείς
κοιμάσθαι ψυχροίς τοίσδε παρα προθύροις


Του Καλλιμάχου